GZONE Türkiye’nin En Sevilen Kuir İçerik ve Eğlence Markası
Dünyaca ünlü oyuncu ve LGBT aktivisti Sir Ian Mc Kellen’ın 36.İstanbul Film Festivali açılış töreninde yaptığı konuşmada simultane tercüman tarafından “açık bir eşcinselim” sözünün Türkçe’ye çevirilmemesini yarattığı tartışma büyüyor.
İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen 36. İstanbul Film Festivali önceki gece (04.04.2017) TİM Maslak Show Center’da düzenlenen törenle açılmış ve Onur Konuğu olarak Türkiye’de bulunan Ian Mc Kellen’ın tören sırasında yaptığı konuşmada LGBT aktivistliğinden bahsederken “as an openly gay man” (açık bir eşcinsel erkek olarak) cümlesi simultane tercüman tarafından Türkçe’ye çevrilmemişti.
Bu hataya LGBTİ yayın organları ve sosyal medya kullanıcıları tarafından tepki gösterilmiş, çevirmenin bu hareketinin kasıtlı olup olmadığı, bu cümlenin bilerek sansürlenip sansürlenmediği tartışılmıştı. Olayı haberleştiren KaosGL’nin web sitesi yaptığı ilk haberde çevirmene ve İKSV yönetimine yüklenerek bunun kasıtlı yapılmış olabileceğinin altını çizmişti.
İKSV yönetiminden gelen açıklamada, yıllardır çalıştıkları simultane tercümanın herhangi bir kasıtı olmadığı, çevirmenin sahne düzeni ve ekipman yüzünden Ian Mc Kellen’ın sözlerini tam duyamadığı için konuşmasının o bölümünü çeviremediği öne sürüldü.
Boğaziçi LGBTİ grubunun açığa çıkardığı ve bu simultane çevirmenin yakın arkadaşı olan bir Twitter kullanıcısı ise meslektaşını savundu ve sahne düzeni yüzünden bu hatanın gerçekleştiğini belirterek homofobi iddialarını kesin bir dille reddetti. Bu flood’a buradan ulaşabilirsiniz
Ancak Boğaziçi LGBTİ grubu, arkadaşını savunan ve ortada homofobi olmadığını ifade etmeye çalışan bu kişinin birkaç sene önceki homofobik ve transfobik tweetlerini bulup yayınlayınca tartışma yeniden “kasıt olabilir mi?” düşüncesiyle alevlendi.
Konuyla ilgili açıklama yapan Türkiye Konferans Tercümanları Derneği ise, üyesi olan bu simultane tercümanı savundu, bu yanlışlığı “kötü ekipman” kullanımına bağladı ve Facebook sayfalarından şu açıklamayı yayınladı:
İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen 36. İstanbul Film Festivali’nin dünkü (04 Nisan 2017) açılış töreninde derneğimiz üyesi meslektaşımız görev yapmıştır. Bugün çeşitli mecralarda çıkan haberlerde, Birleşik Krallık’taki LGBTİ hareketinin önde gelen isimlerinden Sir Ian McKellen’in törende yaptığı konuşmada “açık bir eşcinsel olarak/as an open gay man” ifadesini kullandığı, ancak çevirmenin bu ifadeyi sansürleyerek, kasten çevirmediği yazılmıştır.
Sahnede ardıl (konsekütif) çeviri olması durumunda genelde çevirmenden, konuşmacının ve sesin verildiği hoparlörlerin arkasında kalması istenir. Oysa o durumda çevirmen konuşmacının ve salonun tamamının duyduğu bir ifadeyi duyamayabilir ya da sadece kısmen duyabilir. Çevirmenlerin, konuşmacıyı doğrudan ve net bir şekilde duyabilmesi için kendilerine ait kulak içi (in-ear) monitörleri olmalıdır. Üyemiz kendisiyle görüşmemizde konuşmanın başını duyamadığı için çevirmediğini ifade etmiştir. Zaten meslek örgütümüz Türkiye Konferans Tercümanları Derneği’nin Çalışma Koşullarının 5. Maddesi aşağıdaki gibidir:
Tercüman Duyduğunu Çevirir
5. Konferans tercümanları her şartta duyduklarını tercüme ederler. Kasıtlı olarak yanlı ya da eksik/fazla tercümeye zorlanmaları halinde, kendileri için hiçbir müeyyide doğurmaksızın, çalışmayı reddederler.
(http://www.tktd.org/calisma-kosullarimiz/)
Duyduğunu yansız çevirmek çevirmenin en önemli sorumluluklarından biri olduğu gibi, bir çevirmenin duymadığı veya kısmen duyduğu bir sözü çevirmediği için suçlanması da kabul edilemez.
Bu tür organizasyonlarda çevirmen için kullanılan teknik ekipmana da böyle kötü deneyimlerden sonra daha fazla özen gösterilmesi hepimizin ortak arzusudur. Bu talihsiz olayı yaşayan meslektaşımıza geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz.
